Günümüzde paranın yeniden tanımlandığı dönemler başlamaktadır. Bu dönemde fiziksel paraya en büyük alternatifi barındıran kripto paralar oldukça popülerleşmeye başlamıştır. Kısaca değinmek gerekirse, bilindik paralar gibi elle tutulur özelliklerin dışında yazılım ve enerji ile üretilip transfer edilmektedirler. Bitcoin içlerinde en çok tanınan kripto paradır. Piyasada bulunan paraların aksine bir merkezi bulunmayan bu paralar herhangi bir devlet koruması altında bulunmamaktadırlar. Kanunen bir tanımlama oluşmadığı için kripto para çalınmalarına karşı hak taleplerinde sorunlar çıkmaktadır. Bu noktada kripto paranın güvenliği kişilerin bireysel olarak ya da ikincil kişiler/kurumlar ile sağlamaları gereken bir durum haline gelmiştir. Kripto paraları saklamak için, Kripto para cüzdan çeşitleri nelerdir inceleyelim.
Web Cüzdanları
Belirli internet sitelerine girerek cüzdan oluşturulabilmektedir. Bu cüzdanlar online olarak edinilmekte ve saklanmaktadır. Cüzdanlar internette yüklü kaldıkları için internetin eriştiği her noktadan girilebilir. Bu sayede borsalardaki hareketlenmelerden kar sağlama ve zarar kurtarma noktasında pratiklik sağlar. Bu avantajlara rağmen her ne kadar belirli şifrelerle korunsalar da internete bağlanma durumları fazla olduğu için, güvenlik noktasında sıkıntı çıkabilmektedir. Hacker saldırıları veya sitenin kapatılması gibi sorunlar oluşabilmektedir. Cüzdanın özelliğine göre borsalar gibi işleyip alım ve satım işlemleri gerçekleştirebilmektedirler.
Masaüstü Cüzdanlar
Bu cüzdanlar ilgili web sayfalarından dizüstü ya da masaüstü bilgisayara indirilerek kurulur. Güvenliği web cüzdanlarına göre bir nebze daha iyi durumdadır. Ancak hack faaliyetlerinin yoğun olarak yaşandığı günümüzde, cüzdanların indirildiği bilgisayarlar tespit edilip cüzdana atılmış olan paralar çalınabilmektedir. Bu risklerden kaçınmak için iyi bir virüs programı kullanmak ya da internet bağlantısı olmayan bir bilgisayar kullanmak gerekmektedir.
Mobil Cüzdanlar
Mobil cüzdanlar, akıllı telefonlar için üretilmiş uygulamalardır. Telefonda kullanılan işletim sistemine göre farklılık gösterebilmektedirler. Uygun olan bir uygulama seçilip yüklenir. Bu cüzdanlar daha çok aktif kullanımlar için indirilir. Ancak mobil cüzdanlar da internete sürekli bağlı kalabileceği için hack faaliyetlerinin yoğun olarak yapıldığı yerlerden birisidir. Bu sebeple cüzdanda tutulacak paranın miktarı düşük tutulabilir.
Kağıt Cüzdanlar
Bu cüzdan ile özel ve açık olarak sunulan anahtarlar kâğıt üzerine bastırılmaktadır. Bunun için belirli siteler aracılığıyla kişiye özel anahtar yani private key (saklanması gereken anahtar) ve açık anahtar yani public key (para transferi yapılacağı zaman karşı tarafa verilecek anahtar) oluşturulur. Oluşturulan bu cüzdan yazıcı aracılığıyla kâğıda çıkartılır veya sadece anahtarları el ile yazılır ve bu şekilde saklanır. Saklama koşulları internetten bağımsız olacağı için güvenlik üst düzeydedir. Ancak kripto para kullanımını sınırlandırmaktadır. Bir yere para yollanacağı zaman ya da borsalarda işlem yapılacağı zaman cüzdanın açılıp borsaya aktarılması zaman gerektirdiği için sürekli kullanımlar için uygun değildir. Ayrıca kâğıt cüzdanın çok iyi korunması ve kimse ile paylaşılmaması gerekmektedir.
Donanım Cüzdanlar
Bu cüzdanlar şekil itibari ile flash belleklere benzemektedirler. ‘’ Hardware wallet’’ olarak da isimlendirilmektedirler. İçlerinde özel ve açık anahtarı bulundururlar. İşlemler cüzdanın internete bağlanması ile gerçekleştirilir ve işlemin ardından cüzdan kapatılır. İnternet ile olan bağı kesildiği için güvenli cüzdanlar arasında yerini alır. Ayrıca şifreli güvenlik önlemini de barındırmaktadır. Bu cüzdanlar üretici firmadan alınabilir. Fakat firma yurt dışında olduğu için Türkiye resmi distribütörü aracılığıyla da temin edilebilir. Cihaz ilk kurulduğu zaman belirli şifreler vermektedir. Bu şifreler sayesinde cihaz bozulsa bile cihazın içindeki paraya ulaşılabilir. Güvenliği yüksek olan bu cüzdanın eksi yönü ise kâğıt cüzdanlarda olduğu gibi aktif kullanım gerektiğinde internete bağlanma ve transfer gerektirdiği için pratik değildir. Kripto paraların transfer yoğunluğuna bağlı olarak birikmeler sonucu gecikme yaşanabilir.